ChrExit: Adieu Jezus Christus.
In mijn blogs op www.kinderen-van-god.nl heb ik nog weinig aandacht besteed aan hoe ik zelf de weg naar de Unie met Christus en 25 jaar daarop het verlaten van die Unie heb doorlopen. Met Brexit nu volop in de aandacht een goed moment om eens iets te schrijven over mijn persoonlijke ChrExit. Over mijn weg naar het vinden van Jezus als mijn persoonlijke Heer en Zaligmaker een andere keer iets meer. Ik moet een jaar of 18 geweest zijn en het gaf een nieuwe dimensie aan mijn bestaan, een vast punt in mijn tot dan toe nogal turbulente gedachteleven, en een doel "Hem dienen". Dat leidde uiteindelijk tot uitzending als zendeling/bijbelvertaler na als algemeen taalwetenschapper afgestudeerd te zijn. Ware gelovigen zijn niet lid van een kerk, hangen geen godsdienst aan, maar hebben een persoonlijke relatie met God (en zijn zoon Jezus).
Dat deze relatie ooit verbroken zou worden heb ik me jarenlang niet voor kunnen stellen. Toch is dat gebeurd. We woonden als gezin in een klein dorpje in Papua Nieuw Guinea, in een provincie die Sandaun heet, dicht bij het Indonesische West-Papoea. Sandaun betekent “ondergegane zon” of te wel “West”. Het Licht der Wereld ging voor mij daar onder.
Leonard Cohen: Hallelujah
Degene die er het meest aan gelegen is om je van Jezus weg te trekken heet Satan, ook wel Duivel genoemd. Hij weet precies wanneer hij het beste toe kan slaan, dat zijn de momenten waarop je niet zo “dicht bij de Heer” bent, niet veel in gebed met Hem communiceert en Zijn Woord (de bijbel) leest en overdenkt. Want als je dat wel doet, mag je nog zo pienter zijn, maar dan ben je meestal ongevoelig ook voor de beste argumenten tegen je geloof.
De duivel had kennelijk op zo’n moment in mijn leven gewacht. De idee dat het wel apart was dat er maar één geloof het ware geloof vertegenwoordigde, was natuurlijk ook wel eens bij me opgekomen. Maar mijn geloof was toch wel heel anders. Ik hoefde niet, zoals in alle andere godsdiensten, mijn uiterste best te doen om met God verzoend te raken, nee mijn God was naar mij toegekomen om mij met Hem te verzoenen. En dat had Hem Zichzelf (in Zijn zoon) gekost. Wat een overweldigende liefde!!
Wat mij vraagtekens ging bezorgen, kwam vanuit mijn wetenschappelijk werk als taalkundige. Wetenschappers weten eigenlijk nooit definitief of iets waar is. Ze komen met hypothesen over wat waar zou kunnen zijn. En in de taalkunde koos je dan voor de hypothese of hypothesen die het eenvoudigst zijn en het meeste verklaren.
Laat ik eens een voorbeeld wagen uit de klankleer (de fonologie) .
In het Nederlands heb je bijvoorbeeld de volgende vormen van het zelfde werkwoord: "wij laden" en "ik laad". Die tweede vorm wordt als "ik laat" uitgesproken en taalkundigen die het Nederlands voor het eerst bestuderen zouden dat dan ook als volgt hebben geregistreerd: [la:den] en [la:t] (a:= een lange a en de haken geven aan dat het om de uitspraak gaat).
De vraag is dan naar wat de vorm van de stam is. Dat zou /la:d/ of /la:t/ kunnen zijn. En je kunt dan ook twee hypothesen opstellen.
A. Een -d- aan het eind van een woord wordt -t-
dus: basis /la:d/ wordt [la:t] in "ik laad"
Of:
B. Een -t- wordt tussen klinkers een -d-.
dus: ons /la:t-en/ wordt dan [la:d-en] in "wij laden"
Nou is het al gauw duidelijk dat een -t- tussen klinkers niet overal een -d- wordt. Je hebt immers [laten], [baten] etc. Je moet die hypothese dus aanvullen met uitzonderingen, zoals 'alleen in woorden die bij werkwoord klasse X horen'.
We krijgen dan
A. Een -d- aan het eind van een woord wordt -t-
dus: basis /la:d/ wordt [la:t] in "ik laad"
Of:
B. Een -t- wordt tussen klinkers een -d-, maar alleen bij werkwoorden van klasse X
dus: ons /la:t-en/ wordt dan [la:d-en] in "wij laden"
Heeft hypothese A ook allerlei uitzonderingen? Nee, die hypothese verklaart alles wat er wat betreft de -d- aan het eind van een woord gebeurt. Niet alleen bij werkwoorden, maar ook bij zelfstandige naamwoorden, bijv. [de raden]” en “de raad =[de raat] “ en bijvoeglijke naamwoorden zoals "[goede]” en “goed=[goet]”. "-d-"s worden altijd aan het eind van een woord (uitgesproken als) [-t-]. Dat is voor het Nederlands dus echt wel de te verkiezen hypothese. Hypothese B is veel te beperkt en verklaart niets van wat er in het Nederlands klankmatig plaatsvindt.
Ook al zijn de details van deze analyse misschien wat lastig te volgen, de strekking is hopelijk wel duidelijk.
In het Nederlands heb je bijvoorbeeld de volgende vormen van het zelfde werkwoord: "wij laden" en "ik laad". Die tweede vorm wordt als "ik laat" uitgesproken en taalkundigen die het Nederlands voor het eerst bestuderen zouden dat dan ook als volgt hebben geregistreerd: [la:den] en [la:t] (a:= een lange a en de haken geven aan dat het om de uitspraak gaat).
De vraag is dan naar wat de vorm van de stam is. Dat zou /la:d/ of /la:t/ kunnen zijn. En je kunt dan ook twee hypothesen opstellen.
A. Een -d- aan het eind van een woord wordt -t-
dus: basis /la:d/ wordt [la:t] in "ik laad"
Of:
B. Een -t- wordt tussen klinkers een -d-.
dus: ons /la:t-en/ wordt dan [la:d-en] in "wij laden"
Nou is het al gauw duidelijk dat een -t- tussen klinkers niet overal een -d- wordt. Je hebt immers [laten], [baten] etc. Je moet die hypothese dus aanvullen met uitzonderingen, zoals 'alleen in woorden die bij werkwoord klasse X horen'.
We krijgen dan
A. Een -d- aan het eind van een woord wordt -t-
dus: basis /la:d/ wordt [la:t] in "ik laad"
Of:
B. Een -t- wordt tussen klinkers een -d-, maar alleen bij werkwoorden van klasse X
dus: ons /la:t-en/ wordt dan [la:d-en] in "wij laden"
Heeft hypothese A ook allerlei uitzonderingen? Nee, die hypothese verklaart alles wat er wat betreft de -d- aan het eind van een woord gebeurt. Niet alleen bij werkwoorden, maar ook bij zelfstandige naamwoorden, bijv. [de raden]” en “de raad =[de raat] “ en bijvoeglijke naamwoorden zoals "[goede]” en “goed=[goet]”. "-d-"s worden altijd aan het eind van een woord (uitgesproken als) [-t-]. Dat is voor het Nederlands dus echt wel de te verkiezen hypothese. Hypothese B is veel te beperkt en verklaart niets van wat er in het Nederlands klankmatig plaatsvindt.
Ook al zijn de details van deze analyse misschien wat lastig te volgen, de strekking is hopelijk wel duidelijk.
Pas dat nu eens toe op religie in deze wereld. Hoe verklaar je het ontstaan van diverse geloofsovertuigingen. Hier is één hypothese:
A. Mensen verlangen naar een verklaring voor hun existentie. Visionairen vormen een antwoord (soms te boek gesteld) dat dan door meerderen gevolgd wordt en zich (in eerste instantie) regionaal verspreidt.
Deze hypothese, eventueel wat aangepast, verklaart het ontstaan van zo’n beetje alle religies op deze planeet.
Voor het orthodoxe Christendom is deze hypothese niet afdoende. Er moet een tweede hypothese bij: Het Christendom werd door God aan de mensen geopenbaard en is niet door visionairen bedacht en verspreidt. De tweede oplossing is dus:
B. Mensen verlangen naar een verklaring voor hun existentie. Visionairen vormen een antwoord (soms te boek gesteld) dat dan door meerderen gevolgd wordt en zich (in eerste instantie) regionaal verspreidt, maar het Christendom is een uitzondering en werd door God zelf aan de mensen gegeven.
Terwijl hypothese A zeer verklarend is, is hypothese B beladen met onbeantwoorde en onverklaarde vragen, zoals “Waarom werd het pas zo laat door die god geïntroduceerd (de mens had al zo’n 30.000 jaar bestaan)?” en “Waarom werd zo’n mondiaal belangrijke boodschap, in eerste instantie, slechts zo regionaal bekend gemaakt?” etc. etc.
Je kunt de hypotheses aanpassen zoals je wilt, maar aan hypothese A is als meest verklarend niet te ontkomen. En die hypothese verklaart het ontstaan van het christendom ook heel goed en geeft aan dat het niet significant uniek is.
De incoherentie van de Bijbel.
Bij het vertalen van de evangeliën, viel het me op hoe het evangelie van Johannes verschilde van de andere, de synoptische (Mattheus, Marcus en Lucas). In de synoptische verhalen, komt Jezus als een sociaal denkend en handelend persoon naar voren, iemand die het eigenlijk helemaal niet op prijs stelde om populair gemaakt te worden. De Jezus in Johannes schreeuwt het van de daken hoe geweldig hij wel niet is: Het Licht der Wereld, het Levensbrood, De Weg de Waarheid en het Leven. Alleen via Hem kon je tot God komen. Etc. Etc. De verklaring dat het hier om verschillende schrijvers gaat die jaren later op basis van hun eigen bronnen en eigen opvattingen met een verschillend verhaal over de Jezus van Nazareth kwamen, houdt zoveel meer steek dan te moeten geloven dat dit verschillende aspecten waren van dezelfde persoon. Die zou dan wel aardig schizofreen geweest moeten zijn.
Eén keer bereid meer objectief naar de bijbel te kijken, begon het te stikken van tegenstellingen, ongerijmdheden en onverteerbare Goddelijke wreedheid.
Onzichtbare uitwerking van de gebrachte redding.
Gelovigen claimen dat Jezus door zijn dood op Golgotha, de duivel verslagen heeft en de macht van satan overwonnen. Daar is helaas niets significants van te merken, en ik heb het in de 25 jaar “in Christus” ook niet overtuigend in het leven van gelovigen gezien. De evangelische boodschap is dat zodra je Jezus in je hart hebt toegelaten, hij in je gaat groeien waardoor je steeds meer op Hem gaat lijken. Men gaat daarbij uit van een zondeloze Jezus met een perfecte liefde. Het is best wel jammer dat dat op geen enkel manier significant zichtbaar is in de gelovige gemeenschap, waarvan nu toch op z’n minst wel eens een groot deel half perfect zou mogen zijn. Het stikt in de evangelische propaganda van verhalen over mensen die via het geloof uit drugsverslaving, alcoholisme en andere shit kwamen, maar dat werkt als een zoethoudertje voor de afwezigheid van echte verandering in de gelovige gemeenschap als zodanig.
Het blijkt gewoon niet te werken en de beste verklaring is dat er geen Jezus is die in je komt wonen en krachtig genoeg is om je significant te veranderen. En "het kwaad"" , dat lijkt nog lang niet verslagen....
Het blijkt gewoon niet te werken en de beste verklaring is dat er geen Jezus is die in je komt wonen en krachtig genoeg is om je significant te veranderen. En "het kwaad"" , dat lijkt nog lang niet verslagen....
Zo ben ik dan zo’n 25 jaar later, in veel opzichten tegen wil en dank, aan mijn ChrExit begonnen. In het begin voel je, net zoals de Britten nu, veel gemis en onzekerheid. Ik heb mede hierdoor ook het taalkundige werk waarvan ik genoot moeten beëindigen.
Maar dan begint het gevoel van bevrijding door te breken, van bevrijd te zijn uit sprookjesland en om nu in staat te zijn de onzekerheid over het waar en waartoe van ons bestaan te accepteren en ook anderen te mogen accepteren zoals ze zijn en niet meer te zien als zondaren die voor Jezus gewonnen moeten worden.