De Scheiding, het ontstaan van de kloof tussen God en mens

De scheiding

Out of my bondage, sorrow and night.

 

Out of my bondage, sorrow and night,
Jesus, I come, Jesus, I come;
Into Thy freedom, gladness, and light,
Jesus, I come to Thee;

Out of my sickness, into Thy health,
Out of my want and into Thy wealth,
Out of my sin and into Thyself,
Jesus, I come to Thee.

Out of my shameful failure and loss,
Jesus, I come, Jesus, I come;
Into the glorious gain of Thy cross,
Jesus, I come to Thee;

Out of earth’s sorrows, into Thy balm,
Out of life’s storms and into Thy calm,
Out of distress to jubilant psalm,
Jesus, I come to Thee.

Out of unrest and arrogant pride,
Jesus, I come, Jesus, I come;
Into Thy blessed will to abide,
Jesus, I come to Thee;

Out of myself to dwell in Thy love,
Out of despair, into raptures above,
Upward for aye on wings like a dove,
Jesus, I come to Thee.

Out of the fear and dread of the tomb,
Jesus, I come, Jesus, I come;
Into the joy and light of Thy home,
Jesus, I come to Thee;

Out of the depths of ruin untold,
Into the peace of Thy sheltering fold,
ever Thy glorious face to behold,
Jesus, I come to Thee.

William T. Sleeper

Eten van verboden vruchten en wijzer willen worden dan goed voor je is, dat is de bron geworden van al onze ellende en het schuldgevoel dat velen met hun mee blijven dragen.  Het gevoel anderen pijn gedaan te hebben, egoïstisch te zijn geweest, oneerlijk, uit op eigen roem, seksuele schuldgevoelens of .... het gevoel van warmte en liefde te ontbreken, van eenzaamheid, onbegrepen zijn, betekenisloosheid, zorgen, angst, angst wellicht voor de dood. En als je hier nu een reden voor kunt aanwijzen, namelijk "de zondeval", de menselijke ongehoorzaamheid richting zijn Schepper en daarnaast ook een Weg om hier wat aan te doen, om die relatie met de Schepper weer te herstellen en vergeving te ontvangen en weer vrede en liefde en betekenis.

Als je dat kunt, dan heb je het recept van de kinderen van God te pakken.

Het is interessant dat de focus hierbij door de jaren verschuift, in de 19e eeuw t/m zo'n beetje de jaren 60 van de vorige eeuw, lag de nadruk bij de zgn "evangelisten" op het zondig zijn van de mensen. En vanuit een besef van zijn zondigheid, kon de mens dan de redding aangrijpen die Jezus bood.

Charles Hadden Spurgeon

 
De Britse predikheer Charles Spurgeon  (1834-92) wist hele kerken vol tot tranen toe te bewegen, tranen die voortkwamen uit een diep gevoel van schuld, zondigheid, onwaardigheid. En daarop kon dan de diepe vrede volgen die voortkwam uit het komen tot Jezus en het aanvaarden van zijn verlossend werk en het ontvangen van vergeving voor alles dat je had misdaan. 
In die tijd was de wetenschap nieuwe wegen ingeslagen. Darwin (1809 - 1882)kon niets anders, onbegrepen door zijn vrouw en zijn dominee-vriend, dan opperen dat de schepping à la Genesis gewoon niet plaats gevonden kon hebben, dat er een langzame ontwikkeling van de soorten geweest moet zijn. Een eeuw eerder was het verstand (of de rede) al een grotere plaats in gaan nemen in het denken van dichters, schilders en filosofen. Deze periode staat bekend als "de Verlichting". De effecten ervan raken met wat vertraging ook de bovenlaag van de bevolking, de aristocratie en een groot aantal academisch gevormde predikanten, bij wie de rede ineens (?) ook een steeds belangrijker plaats in gaat nemen.   Wat dit met de kerk deed is ook heel mooi beschreven in een boekje van Nico Dros  over de ontwikkelingen in het Texels dorpje Oosterend, "De sprekende slang".  Kennelijk had je toen ook al predikanten die niet veel op hadden met een letterlijk nemen van de bijbel en daar wel heel ver in gingen. Hij citeert één van hen (gebaseerd op "Het Wonder" van Algra) die zegt dat hij Jezus niet als Gods zoon beschouwt en niet gelooft dat Hij voor onze zonden gestorven is.
Die noodzaak kritisch te moeten kijken naar  waar in geloofd werd, bereikte de man in de straat echter niet. Voor hem en haar was dit zeer bedreigend en bij het vaak harde zwoegen was er meer behoefte aan de emotionele warmte die het geloof kon geven dan aan een bevrediging van het verstand.

Hendrik de Cock

Er ontstond een beweging van rondtrekkende "Oefenaars" die met veel hartstocht en bewogen toespraken de mensen zochten te leiden naar een sterk doorleefd geloof. In het plaatsje Ulrum, in Groningen, was het dominee de Cock die zich uiteindelijke maar afscheidde van de moederkerk en een eigen kerk begon. Hij moest dat met militair ingrijpen en zelf met een korte gevangenisstraf bekopen.  "Dei Koksioanen", hoor je een oudere generatie in Groningen nog wel zeggen over zijn volgelingen.

Zie bijv:  Marnegebied: Hendrik de Cock

Ook Billy Graham, die in 1954 en 1955 met een campagne in Nederland was baseerde zijn boodschap op het schuldig zijn van zijn toehoorders. Een favoriet lied dat dan door een groot koor gezongen werd, terwijl mensen zich naar voren begaven om hun hart aan Jezus te geven, was: "Just as I am"

Just as I am - poor, wretched, blind ---

O Lamb of God, I come. 

Het Lamb of God verwees naar Jezus, waarom dat zo was komen we nog wel op terug.

Vanaf de jaren 70 is de boodschap meer uitgegaan van het gevoel van doelloosheid, angst, onrust, eenzaamheid etc. dat de moderne mens vaak karakteriseert. Jezus is dan minder degene die vergeeft (ook dat wel) maar vooral iemand die je vrede, rust en betekenis kan geven. "God heeft een plan, ook met jouw leven", is dan de boodschap. De Emanuel gemeente van Deventer, bijv. prijst Jezus als volgt aan:

Jezus Christus werd gezalfd om

• de vloek van armoede over je leven te verbreken.
• je vrij te maken van allerlei bindingen.
• je geestelijke ogen te openen.
• je gebroken hart te helen.
• je huwelijk en relaties te herstellen.
• je te genezen van ziekte en gebreken.

Healing for the Nations

Deze gemeente hoort bij het zgn. Volle Evangelie, een pinksterbeweging die zich onderscheidt van de Broederschap van Pinkstergemeenten, door minder aandacht voor Israël, een andere kijk op de eindtijd en het geloof dat God ook wil dat het de gelovigen materieel goed gaat.

Dat zondige DNA hebben we van Adam en Eva geërfd, toch hadden die kennelijk veel minder last van die diepe existentiële gevoelens van schuld en verlorenheid die daar bij lijken te horen. Waar zij zich slechts druk over maakten was dat ze   in hun nakie rond liepen .........:

Genesis 3:

8 Toen de mens en zijn vrouw God, de HEER, in de koelte van de avondwind door de tuin hoorden wandelen, verborgen zij zich voor hem tussen de bomen. 9 Maar God, de HEER, riep de mens: ‘Waar ben je?’ 10 Hij antwoordde: ‘Ik hoorde u in de tuin en werd bang omdat ik naakt ben; daarom verborg ik me.’ 11 ‘Wie heeft je verteld dat je naakt bent? Heb je soms gegeten van de boom waarvan ik je verboden had te eten?’ 12 De mens antwoordde: ‘De vrouw die u hebt gemaakt om mij terzijde te staan, heeft mij vruchten van de boom gegeven en toen heb ik ervan gegeten.’ 13 ‘Waarom heb je dat gedaan?’ vroeg God, de HEER, aan de vrouw. En zij antwoordde: ‘De slang heeft me misleid en toen heb ik ervan gegeten.’

Nou dat is toch wel een rake typering van menselijk gedrag, de schuld gewoon doorschuiven. Ze hadden toen nog geen Partij voor de Dieren anders was er ook nog wel protest aangetekend dat het dier uiteindelijk weer de dupe moest zijn. En die slang, die heeft het moeten weten:

14 God, de HEER, zei tegen de slang:

‘Vervloekt ben jij dat je dit hebt gedaan,

het vee zal je voortaan mijden,

wilde dieren wenden zich af;

op je buik zul je kruipen

en stof zul je eten,
je hele leven lang.

God zelf was er hier bij de PvdD ook niet goed van afgekomen, want die trok de slang al zijn poten uit, zodat hij vanaf dat moment op z'n buik rond moest kruipen. Als dat geen dierenmishandeling is! Nou ja goed, hij had er ook wel een beetje om gevraagd.

En dan krijgen we het eerste teken dat God het uiteindelijk wel weer goed wil maken:

15 Vijandschap sticht ik tussen jou en de vrouw,

tussen jouw nageslacht en het hare,

zij verbrijzelen je kop,

jij bijt hen in de hiel.’

Voor kinderen van God wordt met hun "nageslacht", God's Zoon bedoeld, die uit een aardse vrouw (Maria) geboren zou worden. Deze Jezus zou de Satan (de Duivel) en zijn trawanten de kop verbrijzelen, Hij zou die satan door Zijn dood en opstanding overwinnen en de gelovigen vrijkopen. Die Satan zal de mensen nog wel lastig blijven vallen (hen in de hiel bijten), maar zijn lot werd >2000 jaar geleden al bezegeld en kinderen van God mogen (nee, moeten) die overwinning en de bijkomende zegeningen claimen.

Nou zou je verwachten dat na zo'n klinkende overwinning op de duivel het de laatste >2000 jaar allemaal wat beter was gegaan in de wereld. Helaas hebben we daar geen aanwijzingen voor. Zelfs het Nieuwe Testament (het deel van de Bijbel dat na de overwinning geschreven werd) geeft er geen blijk van dat die duivel aan kracht heeft ingeboet, in tegendeel hij wordt daar geportretteerd als een brullende leeuw:

1 Petrus 5:8

⁸ De duivel is jullie vijand. Hij zoekt altijd iemand die hij kan vernietigen. Hij is op jacht, als een brullende leeuw. Wees dus verstandig en let goed op.

Dat ziet er dus niet erg verslagen uit. Kinderen van God moeten hier dan ook nog wel een draai aan geven: Het ging om een principiële overwinning, die nog wel toegeëigend moet worden. Alsof je een huis hebt gekocht en betaald, maar de nog aanwezige bewoners ervan willen er nog niet echt uit en je moet allerlei moeite doen om dat huis in bezit te kunnen nemen. Of andersom, door die overwinning ben je nu formeel Gods eigendom, maar je moet aan Hem wel de sleutels en de toegang tot al die kamers in je huis overdragen.

Wel jammer, dat het effect zo beperkt is gebleven, dat de Wereld die God zo lief heeft en waarvoor Hij Zijn Zoon opofferde, er zo weinig van heeft gemerkt. Alleen bij de kinderen van God dan misschien een beetje, maar die woonden tot in de 19e eeuw voornamelijk in het Westen. In die wereld daarbuiten begint het nu pas een beetje door te dringen, nu het rijke Christelijk Westen de materiële gelegenheid heeft de wereld in te trekken en de  kinderen van God daar te vermenigvuldigen, terwijl in het Westen zelf die specifieke populatie steeds kleiner wordt.
En kennelijk moet die straf ook nog steeds uitgezeten worden, voor de man keihard werken en voor de vrouw hem gehoorzaam zijn:

16 Tegen de vrouw zei hij:

‘Je zwangerschap maak ik tot een zware last,

zwoegen zul je als je baart.

Je zult je man begeren,

en hij zal over je heersen.’ 

17 Tegen de mens zei hij:

‘Je hebt geluisterd naar je vrouw,

gegeten van de boom die ik je had verboden.

Vervloekt is de akker om wat jij hebt gedaan,

zwoegen zul je om ervan te eten,

je hele leven lang.

18 Dorens en distels zullen er groeien,

toch moet je van zijn gewassen leven.

19 Zweten zul je voor je brood,

totdat je terugkeert tot de aarde, waaruit je bent genomen:

stof ben je, tot stof keer je terug.’

Het hele scheppingsverhaal is moeilijk te verteren voor jonge westerse nadenkende gelovigen, maar de positie die de vrouw hier toegekend wordt is ook niet te verdragen. Je kunt het dan negeren, je er met een lachje vanaf maken of proberen er een hermeneutische (uitleggende) draai aan te geven. Ik ga op dit onderwerp in een volgende blog nog wel eens uitgebreider in, maar ook na Jezus heeft God het nog zo verordend dat de man de baas blijft, vrouwen moeten hun mannen "onderdanig" zijn staat er heel duidelijk in het originele Grieks, maar zelfs de vertalers van de Bijbel in Gewone Taal hebben er maar een wat beter te verteren draai aangegeven. ze moeten "luisteren naar" hun mannen:

1 Petrus 3:

Luister naar je man

^1-2 Ik zei al dat slaven moeten luisteren naar hun meester. En nu zeg ik: Vrouwen, jullie moeten luisteren naar je man. Leef zoals God het wil. Want als je een ongelovige man hebt, zul je hem op die manier voor het geloof winnen. Woorden zijn niet nodig als je man ziet hoe goed je leeft.

³ Vrouwen, jullie schoonheid wordt niet bepaald door je uiterlijk. Schoonheid hangt niet af van een vlecht in je haar, een mooie jurk of een gouden sieraad. ⁴ Het gaat om je hart en hoe je van binnen bent. Dat vindt God belangrijk. Wees dus vriendelijk en bescheiden, dan heb je een schoonheid die nooit zal verdwijnen.

⁵ Die schoonheid hadden de heilige vrouwen van vroeger ook. Want ze vertrouwden op God, en ze luisterden naar hun man. ⁶ Denk aan Sara. Zij gehoorzaamde haar man Abraham. Ze noemde hem zelfs haar heer. Jullie zijn nakomelingen van Sara. Laat je dus door niemand bang maken, en doe goede dingen.

Tja, de NBG-vertaling uit 1951is nog steeds het populairst in Evangelische kringen en daar lezen we, wat getrouwer aan de grondtekst:

¹ Evenzo gij, vrouwen, weest uw mannen onderdanig

Met zo'n kleine vertaalvrijheid los je dit probleem voor de christenvrouw uiteindelijk niet op. In de Griekse (door God , geïnspireerde!) grondtekst staat toch echt "hupostassomenai", met de basisbetekenis "onder - stellen".

20 De mens noemde zijn vrouw Eva; zij is de moeder van alle levenden geworden. 21 God, de HEER, maakte voor de mens en zijn vrouw kleren van dierenvellen en trok hun die aan.

Zo kwam het dus dat we in leren pakken en bontmantels rond gingen lopen. Op zich niet onhandig bij -10⁰ Celsius maar wat lastiger in de tropen. De Papoea’s in Nieuw Guinea hebben daar overigens pas onlangs van gehoord en het bericht heeft een aantal Indianenstammen in Zuid-Amerika ook nog niet bereikt. Die lopen daar nog naakt of vrijwel naakt rond en lijken het dierenvellen stadium over te slaan en gelijk maar over te stappen op de katoenen shirtjes, de bh’s en de broeken van de zendelingen.

 

Mori man Source: Tom Honeyman

Usfani  Kilifas village

Mori mannen, NAK-zending Source: Tom Honeyman

Voor meer foto's uit Mori (ook een Fas sprekend dorp) zie Tom Honeyman's Personal Website

Schaamte is relatief. Toen Dorothy (mijn vrouw) het huis van Usfani eens binnenkwam lag hij te slapen, werd wakker en realiseerde zich dat zijn penisdop afgevallen was en op de grond lag. In zo'n prachtig bruin gezicht is schaamrood moeilijk te zien, maar er was duidelijk even paniek en hij voelde zich zichtbaar beter op z'n gemak toen hij weer netjes aangekleed was.

Het Westerse Christendom is duidelijk met een laatste poging bezig de verlossingsboodschap nog over de hele wereld te verspreiden. Nog steeds erg spirituele culturen waar ook de welvaart van het Westen graag geadopteerd wordt, staan momenteel erg open voor de christelijke boodschap die bijna overal nu ook steevast samen met  humanitaire hulp wordt aangeboden. In het Westen zelf heeft gevorderd onderwijs en de aanmoediging om na te denken en niet zomaar alles voor waar aan te nemen, tot een steeds grotere verwijdering geleid met de Bijbelse "waarheid". Ook de internationalisering van onze maatschappij heeft daarin bijgedragen. Jongeren trekken nu massaal de wereld in en komen in aanraking met andere culturen en andere religies en de vraag waarom de eigen religie dan de "meest ware" zou zijn, dringt zich dan al gauw op.

Volgende keer:  De Zondvloed, de grootste Goddelijke genocide ooit.